"เด็กในวันนี้ คือผู้ใหญ่ที่ดีในวันหน้า” คำกล่าวนี้ถือว่าไม่เป็นการกล่าวเกินจริงเลย สำหรับวันเด็กวันนี้ ผมมีคำแนะนำดีๆเกี่ยวกับการสร้างวินัยทางการเงินให้กับเด็ก เพื่อเป็นการสร้างภูมิคุ้มกันทางการเงินให้กับพวกเขาได้เติบโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่ที่ดีในอนาคต
ครอบครัวเป็นที่แรกที่ควรปลูกฝังนิสัยการใช้เงินที่ดีให้ลูกตั้งแต่ยังเล็ก พร้อมทั้งเป็นตัวอย่างที่ดีในการใช้เงินให้กับลูก เพราะจริงๆแล้วเด็กจะซึมซับพฤติกรรมการใช้เงินจากพ่อแม่ เมื่อเด็กเห็นตัวอย่างที่ดีในการวางแผนบริหารเงินของครอบครัว ควบคุมการใช้จ่ายเงิน การจดบันทึกรายรับ-รายจ่าย การออมเงินเป็นเรื่องปกติวิสัย ก็จะถือเป็นนิสัยที่ติดตัวต่อไป การปลูกฝังเด็กเรื่องเงินๆทองในแต่ละช่วงวัยก็มีความแตกต่างกัน เช่น
วัยอนุบาล :เด็กในวัยนี้เราคิดว่าเค้าอาจจะยังไม่เข้าใจเรื่องเงินๆทองๆ แต่ที่จริงเด็กก็เริ่้มรู้ว่า ของต้องใช้เงินซื้อ รู้ว่าเงินเป็นสิ่งที่ต้องมี เพียงแต่ยังไม่เข้าใจมูลค่า หรือตัวเลขที่อยู่บนธนบัตรเท่านั้นเอง และเริ่มชอบเอาเงินหยอดกระปุกให้มีจำนวนเหรียญมากๆ ซึ่งเป็นโอกาสที่ดีที่พ่อแม่จะเริ่มสอนให้รู้จักเก็บเงินเพื่อไว้ใช้ในอนาคต เด็กในวัยนี้มีการเรียนรู้และซึมซับสิ่งต่างๆได้เร็ว พ่อแม่สามารถสอนให้ออมหรือบริหารเงินอย่างง่ายๆได้ บอกวัตถุประสงค์ในการออม เช่น เงินที่หยอดในกระปุกเก็บไว้เพื่อจ่ายค่าเรียนของหนู ซึ่งส่วนหนึ่งต้องช่วยพ่อแม่จ่ายค่าเทอมนะ เพื่อให้เค้าเห็นความสำคัญของการเก็บออม
วัยประถม :เด็กในวัยนี้จะเริ่มอยากซื้อสิ่งต่างๆ ขนม ของเล่น สิ่งที่ต้องตระหนักคือ ตัวพ่อแม่เองที่จะเป็นคนหล่อหลอมปลูกฝังพฤติกรรมวินัยการใช้เงินให้กับเด็ก เพราะเด็กจะเลียนแบบการใช้เงินของพ่อแม่ไปด้วย หากพ่อแม่ช้อปแหลกหรือตามใจซื้อสิ่งต่างๆที่ลูกอยากได้ เด็กก็จะติดนิสัยการใช้เงินแบบนั้น ซึ่งในวัยนี้พ่อแม่ควรถือโอกาสสอนการใช้จ่ายให้แก่ลูก ให้คำแนะนำในการเลือกซื้อของ สอนให้รู้จักคุณค่าของสิ่งของ ฝึกให้เด็กรู้และแยกให้ออก ระหว่าง "ความอยากได้" หรือ "ความต้องการใช้" เพราะพวกเราหลายคนถึงแม้จะโตเป็นผู้ใหญ่แล้วก็ยังซื้อของเพราะความอยากได้มากกว่าต้องการใช้ของสิ่งนั้นจริงๆ การปลูกฝังเด็กสามารถทำได้โดยให้เด็กๆตอบทุกครั้งว่าจะซื้อสิ่งนั้นๆเพื่อไปใช้งานอะไร? ใช้บ่อยแค่ไหน หรือใช้ตลอดไปหรือไม่? ถ้าไม่มีได้หรือไม่? เป็นต้น เพื่อเป็นการฝึกให้เด็กได้คิดหาเหตุผล ไตร่ตรองมากขึ้นในการซื้อของ
วัยมัธยมจนถึงมหาวิทยาลัย :ช่วงวัยรุ่น เด็กจะเริ่มใช้เงินเยอะขึ้น เลือกซื้อของใช้ส่วนตัว ซื้อของตามแบรนด์ แฟชั่น กลุ่มเพื่อน มีสิ่งล่อตาล่อใจมากขึ้น วัยนี้ถือเป็นช่วงสำคัญมากที่จะต้องสอนให้มีความรับผิดชอบเรื่องเงินทอง รู้จักประมาณตนเอง ไม่หลงไปกับความอยากได้ต่างๆ รวมทั้งให้เห็นความจำเป็นที่จะต้องออมสำหรับอนาคต อีกเรื่องหนึ่งที่ควรจะปลูกฝังเกี่ยวกับเรื่องเงินๆทองๆให้แก่เด็กในวัยนี้ นั่นคือ การให้เด็กได้มีโอกาสรับรู้เรื่องภาระค่าใช้จ่ายต่างๆของครอบครัว รู้ฐานะทางการเงินของครอบครัว รวมทั้งมีส่วนร่วมในเรื่องการวางแผนรายจ่าย เพื่อให้เด็กได้ซึมซับ รับรู้สถานะการเงินที่แท้จริงของครอบครัว และระวังการใช้จ่ายมากขึ้น
การสร้างวินัยทางการเงินให้กับลูกไม่ใช่เรื่องยาก เมื่อเริ่มตั้งแต่ยังเล็กก็ถือว่า เป็นการสร้างเค้าให้เป็นผู้ใหญ่ที่มีวินัยทางการเงินที่ดีในวันข้างหน้าเช่นกัน
บทความโดย : จากหนังสือ Happy Richy Family จัดการการเงินให้บ้านรวย อภิชาติ สิริผาติ
