อัตราส่วนกำไรขั้นต้น เป็นอัตราส่วนทางการเงินที่เปรียบเทียบระหว่างผลกำไรขั้นต้นกับยอดขาย เป็นอัตราส่วนที่ใช้วัดและประเมินผลประสิทธิภาพในการดำเนินงานของกิจการ เช่น การควบคุมต้นทุนการผลิต การแข่งขันกับอุตสาหกรรมคู่แข่ง
อัตราส่วนกำไรขั้นต้นสามารถคำนวน ได้จาก
อัตราส่วนกำไรขั้นต้น = กำไรขั้นต้น/ยอดขาย * 100 (%)
ซึ่ง
กำไรขั้นต้น = รายได้จากการขาย – ต้นทุนขายและบริการ
การวิเคราะห์ผลที่ได้จากการคำนวน
1.อัตราส่วนกำไรขั้นต้นที่คำนวณได้มีค่ามาก จะแสดงว่ากิจการสามารถทำกำไรได้ดีลงทุนน้อยได้แต่ผลกำไรที่มาก บ่งบอกถึงกิจการสามารถควบคุมต้นทุนการผลิตได้ดี
2.อัตราส่วนกำไรขั้นต้นที่คำนวณได้มีค่าน้อย จะแสดงว่ากิจการไม่สามารถกำไรได้ดี ลงทุนเงินแต่ได้ผลกำไรน้อย อาจมีผลมาจากกิจการไม่สามารถควบคุมต้นทุนการผลิตได้ หรืออาจเป็นเพราะว่าในอุสาหกรรมที่กิจการนั่นๆทำอยู่มีคู่แข่งอยู่มากจึงทำให้ไม่สามารถตั้งราคาเพื่อทำกำไรได้ดี
ตัวอย่างการคำนวนอัตราส่วนกำไรขั้นต้น
บริษัทดอยไทยดอทคอม มีรายได้จากการขายสินค้าและบริการเท่ากับ 600,000 บาท และมีต้นทุนการขายและบริการ 200,000 บาท และมียอดขายเท่ากับ 1,400,000 บาท จะคำนวนหาอัตราส่วนกำไรขั้นต้น ได้ดังนี้
หากำไรขั้นต้นก่อน = 600,000 – 200,000
= 400,000 บาท
จากนั้นแทนสูตร อัตราส่วนกำไรขั้นต้น
อัตราส่วนกำไรขั้นต้น = (400,000/1,400,000) * 100
= 28.57 %
สรุปผลการคำนวนของบริษัทดอยไทยดอทคอม
อัตราส่วนกำไรขั้นต้นของกิจการมีค่าเท่ากับ 28.57 % สรุปได้ว่าทุกการลงทุน 100 บาทของบริษัทดอยไทยจะทำกำไร 28.57 บาท ผู้ลงทุนสามารถนำอัตรากำไรนี้ไปเปรียบเทียบกับกิจการคู่แข่งเพื่อหาจุดอ่อนจุดแข็งของแต่ล่ะกิจการได้ หากกิจการได้ทำอัตราทำกำไรได้ดีกว่าแสดงว่ากิจการนั้นๆมีประสิทธิภาพในผลการดำเนินงานที่ดีกว่า
อัตราส่วนกำไรขั้นต้นสามารถคำนวน ได้จาก
อัตราส่วนกำไรขั้นต้น = กำไรขั้นต้น/ยอดขาย * 100 (%)
ซึ่ง
กำไรขั้นต้น = รายได้จากการขาย – ต้นทุนขายและบริการ
การวิเคราะห์ผลที่ได้จากการคำนวน
1.อัตราส่วนกำไรขั้นต้นที่คำนวณได้มีค่ามาก จะแสดงว่ากิจการสามารถทำกำไรได้ดีลงทุนน้อยได้แต่ผลกำไรที่มาก บ่งบอกถึงกิจการสามารถควบคุมต้นทุนการผลิตได้ดี
2.อัตราส่วนกำไรขั้นต้นที่คำนวณได้มีค่าน้อย จะแสดงว่ากิจการไม่สามารถกำไรได้ดี ลงทุนเงินแต่ได้ผลกำไรน้อย อาจมีผลมาจากกิจการไม่สามารถควบคุมต้นทุนการผลิตได้ หรืออาจเป็นเพราะว่าในอุสาหกรรมที่กิจการนั่นๆทำอยู่มีคู่แข่งอยู่มากจึงทำให้ไม่สามารถตั้งราคาเพื่อทำกำไรได้ดี
ตัวอย่างการคำนวนอัตราส่วนกำไรขั้นต้น
บริษัทดอยไทยดอทคอม มีรายได้จากการขายสินค้าและบริการเท่ากับ 600,000 บาท และมีต้นทุนการขายและบริการ 200,000 บาท และมียอดขายเท่ากับ 1,400,000 บาท จะคำนวนหาอัตราส่วนกำไรขั้นต้น ได้ดังนี้
หากำไรขั้นต้นก่อน = 600,000 – 200,000
= 400,000 บาท
จากนั้นแทนสูตร อัตราส่วนกำไรขั้นต้น
อัตราส่วนกำไรขั้นต้น = (400,000/1,400,000) * 100
= 28.57 %
สรุปผลการคำนวนของบริษัทดอยไทยดอทคอม
อัตราส่วนกำไรขั้นต้นของกิจการมีค่าเท่ากับ 28.57 % สรุปได้ว่าทุกการลงทุน 100 บาทของบริษัทดอยไทยจะทำกำไร 28.57 บาท ผู้ลงทุนสามารถนำอัตรากำไรนี้ไปเปรียบเทียบกับกิจการคู่แข่งเพื่อหาจุดอ่อนจุดแข็งของแต่ล่ะกิจการได้ หากกิจการได้ทำอัตราทำกำไรได้ดีกว่าแสดงว่ากิจการนั้นๆมีประสิทธิภาพในผลการดำเนินงานที่ดีกว่า
http://doithai.com/article/37