หุ้นกู้ คือ การที่กิจการกู้เงินจากบุคคลภายนอกโดยการออกหุ้นกู้ไว้ให้เพื่อเป็นหลักฐาน กิจการจะจ่ายผลตอบแทนให้กับผู้ถือหุ้นกู้ในรูปของดอกเบี้ย หุ้นกู้มักจะมีกำหนดการไถ่ถอนมากกว่า 1 ปีและเมื่อครบกำหนดไถ่ถอนแล้ว กิจการก็จะนำเงินไปชำระคืนให้กับผู้ถือหุ้นกู้ ซึ่งเรียกว่าการไถ่ถอนหุ้นกู้
พันธบัตร คือ ตราสารทางการเงินชนิดหนึ่งที่ออกโดยหน่วยงานรัฐบาล โดยมีจุดประสงค์เพื่อระดมเงินทุนจากนักลงทุนสถาบันและประชาชนทั่วไป ซึ่งผู้ออกพันธบัตรนั้นจะมีฐานะเป็นลูกหนี้ที่จะต้องจ่ายคืนหนี้ให้กับผู้ถือพันธบัตรซึ่งมีฐานะเป็นเจ้าหนี้ของผู้ออกพันธบัตร
การนำหุ้นกู้ออกขาย อาจจะขายในราคาตามมูลค่า สูงกว่า หรือต่ำกว่าก็ได้ ขึ้นอยู่กับอัตราดอกเบี้ยในท้องตลาด ซึ่งก็คือ ณ วันออกขายหากอัตราดอกเบี้ยที่กำหนดไว้หรือที่แจ้งไว้ในหุ้นกู้ เท่ากับอัตราดอกเบี้ยที่แท้จริงในท้องตลาด ก็จะขายได้ในราคาตามมูลค่า ถ้าอัตราดอกเบี้ยที่กำหนดไว้ในหุ้นกู้ต่ำกว่าอัตราดอกเบี้ยในท้องตลาด ก็จะขายได้ในราคาต่ำกว่ามูลค่า และถ้าอัตราดอกเบี้ยที่กำหนดไว้ในหุ้นกู้สูงกว่าอัตราดอกเบี้ยในท้องตลาด ก็จะขายได้ในราคาสูงกว่ามูลค่า
สำหรับการบันทึกหุ้นกู้ที่นำออกขายนั้น จะทำการบันทึกบัญชีหุ้นกู้ในราคาตามมูลค่า ซึ่งผลต่างที่เกิดขึ้นจากการขายหุ้นกู้สูงกว่าหรือต่ำกว่ามูลค่าจะบันทึกบัญชีส่วนเกินมูลค่าหุ้นกู้ หรือ ส่วนลดมูลค่าหุ้นกู้ ซึ่งจะต้องเฉลี่ยตัดให้หมดไปภายในอายุของหุ้นกู้ โดยให้นำมาปรับกับบัญชีดอกเบี้ยจ่าย เพื่อให้บัญชีดอกเบี้ยจ่ายแสดงยอดที่ถูกต้องตรงกับอัตราดอกเบี้ยที่แท้จริงในท้องตลาด
บทความโดย : pangpond
