บัญชีโคตรง่าย

เป็นแบบรายงานที่กำหนดให้ผู้ประกอบการจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่มจัดทำขึ้นมาเพื่อผลประโยชน์ในการบันทึกจำนวนภาษีขายของกิจการที่ได้เรียกเก็บหรือพึงเรียกเก็บจากลูกค้าในแต่ละเดือนภาษี ภาษีขายที่เกิดขึ้นในเดือนใดก็บันทึกในเดือนนั้น โดยดูจากสำเนาใบกำกับภาษีขายที่ออกให้ลูกค้า ผู้ประกอบการจดทะเบียนซึ่งประกอบกิจการขายสินค้าและจัดทำบัญชีตามกฎหมายว่าด้วยการบัญชี จะต้องปรับปรุงรายการต่างๆ เป็นรายงานภาษีขายได้ โดยเพิ่มช่องรายการ “ผู้ซื้อสินค้าหรือผู้รับบริการ” และ “จำนวนเงินภาษีมูลค่าเพิ่ม” ลงในบัญชีนั้นก็ได้ ตามประกาศอธิบดีฯ (ฉบับที่ 104)

การตรวจสอบสินค้าคงเหลือ และ วงจรการจัดเก็บสินค้าในคลังสินค้า (Audit of the Inventory and Warehousing Cycle) บทความนี้ขอเน้นย้ำว่ารายการบัญชีที่เกี่ยวกับสินค้าและการจัดเก็บสินค้ามีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับรายการบัญชีประเภทอื่น ยกตัวอย่างเช่น บริษัท นกช้าง จำกัด มี การนำวัตถุดิบและแรงงานทางตรงเข้าสู่ระบบการบัญชีสินค้าและการจัดเก็บสินค้า บริษัทฯก็ควรทราบว่าต้องมีฝ่ายต่างๆที่เกี่ยวข้องได้แก่ ฝ่ายจัดซื้อวัตถุดิบ ฝ่ายการเงินซึ่งเป็นผู้จ่ายเงินค่าวัตถุดิบ ฝ่ายบุคคลก็ต้องเสนอจำนวนเงินที่จะจ่ายเงินให้กับพนักงานเป็นค่าแรงงานทางตรง และเมื่อนำวัตถุดิบนั้นไปผลิตได้สินค้าแล้ว ฝ่ายอื่นๆที่ต้องเกี่ยวข้องได้แก่ ฝ่ายขายสินค้าและฝ่ายการเงินซึ่งเป็นผู้เก็บเงิน

ในการทำธุรกิจ เงินสดเปรียบเสมือนอ๊อกซิเจนที่จะช่วยให้ธุรกิจอยู่รอดได้ และเจริญรุ่งเรืองขึ้น รวมทั้งยังใช้เป็นตัวชี้วัดในเบื้องต้นของความแข็งแกร่งทางธุรกิจ จนมีการกล่าวกันว่า “ธุรกิจสามารถอยู่รอดได้ในระยะสั้นถ้าขาดยอดขายและกำไร แต่จะอยู่ไม่ได้เลยถ้าขาดเงินสด”

เรื่อง 'บัญชี' หลายคนเชื่อว่าเป็นของแสลงสำหรับผู้ประกอบธุรกิจ ไม่ว่า เล็ก กลาง ใหญ่ ด้วยความที่รู้สึกว่า การทำบัญชีเป็นเรื่องยุ่งยาก มีค่าใช้จ่ายเพิ่มมากขึ้นทำให้ที่ผ่านมา ธุรกิจหลายแห่ง โดยเฉพาะ SME ที่ส่วนใหญ่ก่อตั้งมาจากธุรกิจครอบครัว มักทำบัญชีที่ไม่ถูกต้อง

ก่อนที่นักลงทุนจะเข้าไปลงทุนใน Startup นักลงทุนจะมีการทำ Financial Due Diligence ซึ่งในส่วนนี้หลายคนเข้าใจว่าเป็นการเข้าไปรีวิวหรือตรวจสอบตัวเลขทางบัญชีเท่านั้น แต่ที่จริงแล้ววัตถุประสงค์หลักของการการทำ Financial Due Diligence คือจะมองลงไปว่ามีปัจจัยอะไรที่จะเป็นความเสี่ยงรวมถึงผลกระทบจากความเสี่ยงที่มีผลต่อการดำเนินธุรกิจในอนาคต ดังนั้นจึงต้องวิเคราะห์ข้อมูลตั้งแต่อดีต ปัจจุบัน และการคาดการณ์ในอนาคต และหาวิธีการที่จะลดความเสี่ยงดังกล่าว

ผู้ที่ประกอบกิจการ SMEs ในปัจจุบันมักจะเจอเรื่องปวดหัว คือ การทำบัญชีให้เป็นระบบบัญชีที่ดี เพราะอาจคิดว่ามันเป็นเรื่องที่ไม่จำเป็น และยังยุ่งยาก แต่ความจริงแล้วการทำบัญชีที่ดีรัดกุมมีประสิทธิภาพจะช่วยอุดช่องโหว่ และป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้นหากทำบัญชีไม่ดี ระบบบัญชีที่ดีจะช่วยอะไรเราได้บ้าง ลองมาดูกันเลยครับ

กาลเวลาช่างหมุนเวียนไปรวดเร็วเสียจริง จนบางท่านลืมไปเลยว่านับ ๆ ดูอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า ก็จะเข้าสู่การเปิดตลาดการค้าเสรีอาเซียน อย่างเป็นทางการแล้ว บางท่านอาจจะยังงงอยู่ว่า เปิดอาเซียนแล้วยังไง? จะเกี่ยวอะไรกับการทำงานของเรา? จำเป็นต้องเดือดร้อนด้วยหรือ? เอาล่ะครับหลายคำถามที่ค้างคาใจ ผมอาจจะตอบถึงข้อดีข้อเสีย ผลกระทบที่จะเกิดขึ้นได้ แต่วันนี้ผมเองได้รับเกียรติจากผู้มีประสบการณ์ตรง ที่สามารถตอบคำถามมากมายเหล่าได้เป็นอย่างดี มาบอกเล่าเก้าสิบกันว่า ทิศทางอนาคตจะเป็นอย่างไร? และนักบัญชีไทยต้องทำอย่างไรจึงจะแข่งขันได้ในตลาดอาเซียน

กำไรคือหัวใจของกิจการ โดยกำไรเกิดจากสมการง่ายๆ นั่นคือรายได้ลบด้วยค่าใช้จ่าย ดังนั้น การวิเคราะห์กำไรจึงจำเป็นต้องวิเคราะห์ต่อไปถึงรายได้และค่าใช้จ่ายของกิจการนั้น ปกตินักลงทุนจะเจอประเภทค่าใช้จ่ายหลักๆ ตามงบกำไรขาดทุน ได้แก่ ต้นทุนขาย ค่าใช้จ่ายในการขายและบริหาร ดอกเบี้ยจ่าย รวมไปถึงค่าใช้จ่ายอื่นๆ ตามบรรทัดในงบกำไรขาดทุนเบ็ดเสร็จ

“นักบัญชี” ถือเป็นอาชีพหนึ่ง ที่ต้องอาศัยความรู้ความสามารถเฉพาะทาง และร่ำเรียนมาโดยตรง ทำงานในสายงานบัญชี จนมีประสบการณ์มากพอสมควร ผ่านความรับผิดชอบเป็นสมุห์บัญชี หรือผู้จัดการฝ่ายบัญชีมาก่อน จึงจะได้รับการยอมรับให้เป็น “นักบัญชี” “ผู้ทำบัญชี” เป็นวิชาชีพ ที่ปัจจุบันมีการตรากฎหมายออกมาเพื่อคุ้มครองอาชีพนี้โดยเฉพาะ คือ พระราชบัญญัติ การบัญชี พ.ศ.๒๕๔๓ “ผู้ทำบัญชี” ที่มีคุณสมบัติตามกฎหมาย แต่อาจไม่ใช่ “นักบัญชี” หากว่าผู้นั้นยังขาดประสบการณ์ในหน้าที่งานบัญชี และเช่นกัน “นักบัญชี” ผู้มีความสามารถและประสบการณ์ ไม่อาจจะเป็น “ผู้ทำบัญชี” ได้หากว่าขาดคุณสมบัติวุฒิการศึกษาตามที่กฎหมายกำหนด

การวิเคราะห์รายการค้า หมายถึง การพิจารณารายการที่เกิดขึ้นในกิจการค้าว่ามีผลกระทบต่อสินทรัพย์ หนี้สิน และส่วนของเจ้าของอย่างไร ในการวิเคราะห์รายการค้าจึงยึดสมการบัญชีที่ว่า สินทรัพย์ = หนี้สิน + ส่วนของเจ้าของ