งบกระแสเงินสดนั้นสำคัญอย่างไร?
ในอดีตงบการเงินที่กิจการให้ความสำคัญจะประกอบด้วยงบดุลซึ่งเป็นงบที่แสดงถึงฐานะของกิจการว่า ณ วันใดวันหนึ่งกิจการมีสินทรัพย์ หนี้สิน และทุนมากน้อยเป็นสัดส่วนอย่างไร และงบกำไรขาดทุนซึ่งเป็นงบที่แสดงถึงผลการดำเนินงานของกิจการว่าในรอบระยะเวลาบัญชีหนึ่ง ๆ กิจการมีผลการดำเนินงานกำไรหรือขาดทุนอย่างไร ในเวลาต่อมาเมื่อมีเหตุการณ์ที่กิจการหลายแห่งล้มละลายไปทั้ง ๆ ที่ขณะนั้นงบกำไรขาดทุนแสดงผลการดำเนินงานว่ากิจการมีกำไร ทำให้เกิดข้อสงสัยว่าเหตุใดกิจการจึงล้มละลายได้ทั้ง ๆ ยังมีกำไรสูงอยู่ จึงนำไปสู่ความคิดว่างบกำไรขาดทุนนั้นเป็นงบที่ทำขึ้นจากเกณฑ์คงค้าง แต่มิได้แสดงให้เห็นถึงกระแสเงินสดที่ไหลเข้าและไหลออกในแต่ละช่วงเวลา งบกระแสเงินสดจึงมีบทบาทสำคัญควบคู่ไปกับงบดุลและงบกำไรขาดทุน เพราะงบกระแสเงินสดเป็นงบที่แสดงการได้มาและใช้ไปของเงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสดสำหรับรอบระยะเวลาบัญชีหนึ่งโดยจัดจำแนกการได้มาและใช้ไปของเงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสดออกเป็น 3 กิจกรรม เพื่อประโยชน์ของผู้ใช้งบกระแสเงินสดในการนำข้อมูลมาวิเคราะห์ให้เกิดประโยชน์ยิ่งขึ้น กิจกรรมทั้ง 3 นั้น ได้แก่ กิจกรรมดำเนินงาน กิจกรรมลงทุนและกิจกรรมจัดหาเงิน
กระแสเงินสดที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมดำเนินงานได้แก่ กิจกรรมหลักที่ก่อให้เกิดรายได้ของกิจการ เช่น เงินสดรับจากการขายสินค้าและให้บริการ เงินสดจ่ายซื้อสินค้า เงินสดจ่ายภาษีเงินได้ เงินสดจ่ายดอกเบี้ย เป็นต้น
กระแสเงินสดที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมลงทุน ได้แก่ กระแสเงินสดที่ซื้อหรือขาย สินทรัพย์ถาวร เงินลงทุนระยะสั้นและระยะยาว เช่น เงินสดจ่ายซื้อที่ดิน เงินสดรับจากการขายเงินลงทุนระยะยาว เป็นต้น
กระแสเงินสดที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมจัดหาเงิน ได้แก่ กระแสเงินสดรับและจ่ายที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของหนี้สินระยะยาวและส่วนของทุน เช่น เงินสดจ่ายชำระหนี้ เงินกู้ เงินสดจ่ายปันผล เงินสดรับจากการออกหุ้นสามัญเพิ่มเติม เป็นต้น
โดยงบกระแสเงินสดควรแสดงกระแสเงินสดได้มาจากกิจกรรมดำเนินงานสูง จึงจะแสดงให้เห็นว่ากิจการนั้นมีการดำเนินงานที่ยั่งยืน เพราะกระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงานส่วนใหญ่จะได้มาจากเงินสดที่ได้รับจากการขายสินค้าและให้บริการซึ่งเป็นกิจกรรมหลักที่เป็นวัตถุประสงค์ในการก่อตั้งกิจการ
งบกระแสเงินสดเป็นงบที่มีความสำคัญต่อการวางแผนและจัดการสภาพคล่องของกิจการเพื่อให้มีเงินทุนหมุนเวียนมาใช้จ่ายในกิจการทั้งในระยะสั้นและระยะยาวซึ่งช่วยให้กิจการสามารถบริหารจัดการเงินสดและเป็นแนวทางในการจัดทำงบประมาณเงินสดในอนาคตอีกด้วย
ดังนั้น ด้วยประโยชน์มากมายของงบกระแสเงินสดซึ่งมีความสำคัญและมีความสัมพันธ์กับงบดุลและงบกำไรขาดทุน ถ้าขาดงบใดงบหนึ่งไปจะทำให้การวิเคราะห์กิจการมีมุมมองที่ไม่สมบูรณ์ ทำให้บริษัทมหาชนจำกัดถูกบังคับให้ต้องจัดทำงบกระแสเงินสดเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินด้วย เพื่อประโยชน์ของผู้ใช้งบการเงินทั้งผู้บริหารและผู้ลงทุนจะได้นำข้อมูลมาวิเคราะห์และช่วยในการตัดสินใจได้ดียิ่งขึ้น
บทความโดย : ผศ.อัญชลี วิรุฬห์จรรยา