สำหรับบริษัท กฎหมายกำหนดมูลค่าหุ้นไว้ ไม่ต่ำกว่า 5 บาท สมมติว่าบริษัทแห่งหนึ่งชื่อเริ่มสร้าง มีผู้ถือหุ้น 3 คน ดำเนินการออกหุ้นเพียง 3 หุ้น มูลค่าหุ้นตามกำหนดขั้นต่ำพอดี 5 บาท จึงทำให้มีทุนเท่ากับ 15 บาท แต่เนื่องจากกรมพัฒนฯ มีการกำหนดค่าธรรมเนียมจดทะเบียนตามจำนวนเงินทุนจดทะเบียน และได้กำหนดค่าธรรมเนียมขั้นต่ำไว้ ซึ่งมีมูลค่าเท่ากับทุนจดทะเบียน 1 ล้านบาท แบ่งเป็น ค่าธรรมเนียมขั้นต่ำในการจดเปิดบริษัท 5,000 บาท หากเป็นห้างหุ้นส่วนก็มีขั้นต่ำ 1,000 บาท ดังนั้นบริษัทเริ่มสร้าง ที่มีทุนจดทะเบียนเท่ากับ 15 บาท ก็ต้องเสียค่าธรรมเนียมเท่ากับทุนจดทะเบียนหนึ่งล้าน ซึ่งเมื่อเงินทุนจำนวนนี้ไม่พอ ก็จะต้องมีการเพิ่มทุนอีก และต้องเสียค่าธรรมเนียมในการเพิ่มทุนอีก เช่น บริษัทเริ่มสร้างทำการเพิ่มทุนอีก 1,000 บาท ก็เสียค่าธรรมเนียมอีก 5,000 บาท
เมื่อพิจารณาประเด็นนี้ ผู้ประกอบการส่วนใหญ่ก็เลยตกลงกันว่าทุนจดทะเบียนเป็นหนึ่งล้านไปเลยแล้วกัน ไหนๆ ก็จ่ายค่าธรรมเนียมเท่ากันแล้ว คำถามต่อไปมีเงินไม่ถึงหนึ่งล้านจะทำอย่างไร เวลายื่นแบบเปิดบริษัท กิจการไม่ต้องหอบเงินสดไปแสดง หลักฐานที่นำแสดงคือใบชำระค่าหุ้นจากผู้ถือหุ้น ดังนั้นก็ถือว่ากิจการได้มีเงินหนึ่งล้านบาทแล้ว กิจการกับกรรมการเป็นคนละคนนะคะ ดังนั้นหากไม่มีเงินอยู่กิจการ มันก็จะกลายเป็นรายการที่กิจการให้กรรมการกู้ยืมแทน
รายการให้กรรมการกู้ยืมนี้มีผลกระทบอย่างไร การนำเงินไปให้ใครยืม ในทางการค้าก็ต้องมีการคิดดอกเบี้ย ตามประกาศสรรพากรให้คิดอัตราดอกเบี้ยตามเงินฝากธนาคาร ยกตัวอย่างเงิน 1 ล้านบาท ให้กรรมการกู้ คิดอัตราดอกเบี้ยเท่ากับอัตราทั่วไปสมมติว่า 3% ต่อปี ทำให้เกิดดอกเบี้ยรับ 30,000 บาท ถือเป็นรายได้ยื่นภาษีเงินได้นิติบุคคล นอกจากนั้นต้องนำไปเสียภาษีธุรกิจเฉพาะร้อยละ 3.3 ต่อปี ของรายได้ 30,000 บาทเท่ากับ 990 บาท
อีกวิธีคือ กฎหมายกำหนดให้เรียกเก็บค่าหุ้นอย่างน้อยร้อยละ 25 ของมูลค่าหุ้น ซึ่งปกติกิจการจะมีเงินจำนวนหนึ่งอยู่แล้ว หากบริษัทจดทุน 1 ล้าน แล้วเรียกเก็บค่าหุ้นอย่างน้อย 25% ก็จะมีทุนเรียกชำระแล้วสองแสนห้า หากรวมเงินกันแล้วยังไม่ถึงจำนวนนี้ก็คงต้องกลับไปใช้วิธีข้างบนต่อ
สำหรับทุนขั้นต่ำของ ห้างหุ้นส่วน กฎหมายไม่ได้มีข้อกำหนดไว้ ส่วนค่าธรรมเนียมกรมพัฒนฯ กำหนดค่าธรรมเนียมขั้นต่ำเช่นกัน ล้านละ 1,000 บาท แต่ห้างหุ้นส่วนโดยทั่วไปทุนจดทะเบียนไม่ถึงหนึ่งล้านกันหรอกคะ เนื่องจากค่าธรรมเนียมจด/เพิ่มทุนไม่ได้มากมายอะไร และสำหรับการเรียกชำระค่าหุ้นของห้างหุ้นส่วนนั้น ไม่มีกำหนดไว้ว่าสามารถเรียกขั้นต่ำร้อยละ 25 เช่นเดียวกับบริษัท ดังนั้นจึงต้องเรียกชำระค่าหุ้นเลยเต็มร้อย
บทความโดย : http://www.banproaccounting.com
