“บัญชีครัวเรือน” เป็นเครื่องมือประเภทหนึ่งในปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ที่สามารถให้ผู้จัดทำบัญชีครัวเรือนสามารถลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น ทำให้เกิดการประหยัดและการอดออม จนในที่สุดจะสามารถแก้ไขปัญหาหนี้สินที่ไม่จำเป็นได้ จากรายงานการวิจัยหลายฉบับ ได้สนับสนุนถึงประโยชน์ของการจัดทำบัญชีครัวเรือน แต่ยังพบว่าบุคคลส่วนใหญ่ไม่มีการจัดทำบัญชีครัวเรือน
บทความนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อเผยแพร่ความรู้ในการจัดทำบัญชีครัวเรือน อันจะเป็นผลให้มีการจัดทำบัญชีครัวเรือนมากกว่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน
ในชีวิตประจำวัน ผู้คนนั้นย่อมมีรายรับและรายจ่ายต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นตลอดเวลา รายรับได้มาจากการทำมาหาเลี้ยงชีพ ทั้งจากอาชีพหลักและอาชีพรอง ส่วนรายจ่ายต่างๆ ก็ได้แก่ ค่าอุปโภคและบริโภคที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต หรือปัจจัย 4 ต่างๆ ซึ่งค่าใช้จ่ายเหล่านี้ มีจำนวนที่เพิ่มขึ้นมาโดยตลอด และไม่มีแนวโน้มที่จะลดลง บัญชีครัวเรือนนั้นเป็นบัญชีที่ใช้สำหรับบันทึกรายได้และรายจ่ายที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันของเรา ว่าในแต่ละวันเรามีรายได้เข้ามา แล้วจ่ายออกไปมากเท่าไร และปัจจุบันยอดเงินคงเหลือมีเท่าไร ทำให้เกิดการวางแผนการใช้จ่ายต่อไปอย่างรอบคอบ เพื่อให้เกิดการใช้จ่ายอย่างระมัดระวัง
“บัญชีครัวเรือน” สำหรับการบันทึกรายได้และรายจ่าย ผู้จัดทำบัญชีครัวเรือนนั้นจะได้รับประโยชน์คือ
มีรายได้เพิ่มขึ้น มีค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็นลดลง มีเงินออมเพิ่มขึ้น มีหนี้สินลดลง
และในที่สุดจะสามารถแก้ไขปัญหาหนี้สินได้อย่างยั่งยืน พอประมาณกับรายได้ตนเอง
อยู่ได้อย่างพอกินพอใช้ไม่เดือดร้อน เป็นการยึดทางสายกลาง โดยอาศัยทั้งความรู้และคุณธรรมเป็นพื้นฐาน