มาตรฐานการบัญชี เรื่อง ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์
ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ หมายถึง สินทรัพย์ที่มีตัวตนซึ่งเข้าเงื่อนไขทุกข้อต่อไปนี้
- กิจการมีไว้เพื่อใช้ประโยชน์ในการผลิตหรือเพื่อใช้ในการจำหน่ายสินค้าหรือให้บริการ เพื่อให้เช่าหรือเพื่อใช้ในการบริหารงาน
- กิจการคาดว่าจะใช้ประโยชน์เกินกว่าหนึ่งรอบปีบัญชี
ลักษณะของสินทรัพย์ถาวร
- มีรูปร่าง มีตัวตน
- มีไว้ใช้งาน
- มีอายุการใช้งานมากกว่า 1 ปี
- มีการเสื่อมสภาพ
- มีมูลค่าพอสมควร
การรับรู้เป็นสินทรัพย์ เมื่อเป็นไปตามเงื่อนไขทุกข้อดังต่อไปนี้
- มีความเป็นไปได้ค่อนข้างแน่ที่รายการนั้นจะให้ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจต่อกิจการในอนาคต
- กิจการสามารถกำหนดราคาทุนของรายการนั้นได้อย่างสมเหตุสมผล
รายจ่ายภายหลังการได้มาซึ่งสินทรัพย์
- บันทึกเป็นสินทรัพย์ เมื่อกิจการได้ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในอนาคตเพิ่มขึ้น
- บันทึกเป็นค่าใช้จ่าย
การตีราคาใหม่
ใช้มูลค่ายุติธรรมในการตีราคาใหม่ ดังนี้
- มูลค่ายุติธรรมของที่ดินและอาคาร คือ ราคาตลาดมักกำหนดจากผู้ประเมินราคาอิสระ
- มูลค่ายุติธรรมของโรงงานและอุปกรณ์ คือ
- ราคาตลาดที่ได้จากการประเมิน
- ราคาเปลี่ยนแทนหักด้วยค่าเสื่อมราคาสะสม
ความถี่ในการตีราคาใหม่
ขึ้นอยู่กับความเคลื่อนไหวของมูลค่ายุติธรรม ถ้าต่างจากราคาตามบัญชีอย่างมีนัยสำคัญต้องตีราคาใหม่หากกิจการเลือกตีราคาสินทรัพย์รายการใดรายการหนึ่ง กิจการจะต้องตีราคาสินทรัพย์ทุกรายการที่จัดอยู่ในประเภทเดียวกับรายการที่เลือกตีราคาใหม่
การบันทึกบัญชี
- ตีราคาสินทรัพย์เพิ่มให้บันทึกเข้าส่วนเกินทุนจากการตีราคาสินทรัพย์ ในภายหลังหากมีการตีราคาลดลงให้บันทึกโดยลดส่วนเกินทุนจนกว่าส่วนเกินทุนสำหรับสินทรัพย์ดังกล่าวจะหมดไป จึงบันทึกเป็นผลขาดทุนจากการตีราคา
- ตีราคาสินทรัพย์ลดให้บันทึกเป็นผลขาดทุนจากการตีราคา ในภายหลังหากมีการตีราคาเพิ่มขึ้นให้บันทึกโดยลดผลขาดทุน จนกว่าผลขาดทุนสำหรับสินทรัพย์ดังกล่าวหมดไป จึงบันทึกเข้าส่วนเกินทุนจากการตีราคาสินทรัพย์
ผลขาดทุนจากการตีราคาสินทรัพย์ไม่สามารถนำมาใช้ทางภาษีได้
ค่าเสื่อมราคา
หลักเกณฑ์
- มูลค่าเสื่อมสภาพต้องปันส่วนอย่างมีระบบตลอดอายุการใช้งาน
- วิธีการคิดค่าเสื่อมต้องสะท้อนถึงประโยชน์เชิงเศรษฐกิจจากการใช้สินทรัพย์
- ค่าเสื่อมราคาต้องรับรู้เป็นค่าใช้จ่าย ยกเว้น กรณีต้องนำไปรวมเป็นสินทรัพย์
วิธีการคิดค่าเสื่อมราคา
- วิธีเส้นตรง
- วิธียอดลดลง
- วิธีผลรวมจำนวนปี
- วิธีตามปริมาณหน่วยผลิต
เงื่อนไขในการเลือกวิธีการคิดค่าเสื่อมราคา
- เหมาะกับรูปแบบของประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ
- ต้องใช้อย่างสม่ำเสมอ เว้นแต่รูปแบบของประโยชน์จะเปลี่ยนไป
ปัจจัยในการพิจารณากำหนดอายุการใช้งาน
- ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ โดยประเมินจากกำลังการผลิตหรือผลผลิต
- การชำรุดเสียหายที่คาดว่าจะเกิดขึ้น
- ความล้าสมัยทางเทคโนโลยี หรือความต้องการสินค้าหรือบริการที่เปลี่ยนไป
- ข้อจำกัดหรือข้อกำหนดของกฎหมายในการใช้สินทรัพย์
การทบทวนอายุการใช้งาน
- ทบทวนเฉพาะบัญชีอาคารและอุปกรณ์
- ทบทวนอย่างสม่ำเสมอ
- ถ้าพบว่าอายุการใช้งานต่างไปอย่างมีสาระสำคัญต้องคำนวณค่าเสื่อมราคาใหม่
การทบทวนวิธีการคิดค่าเสื่อมราคา
- ทบทวนเฉพาะบัญชีอาคารและอุปกรณ์
- ทบทวนอย่างสม่ำเสมอ
- ถ้าพบว่ารูปแบบเปลี่ยนแปลงไปอย่างมีสาระสำคัญต้องเปลี่ยนวิธีการคิดค่าเสื่อมราคา
- ต้องถือว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงประมาณการทางบัญชี
- ต้องคำนวณค่าเสื่อมราคาใหม่สำหรับงวดบัญชีปัจจุบันและอนาคต
หลักเกณฑ์การเลิกใช้และการจำหน่ายสินทรัพย์
- ต้องตัดบัญชีสินทรัพย์ออกจากงบดุลเมื่อมีการจำหน่ายหรือเลิกใช้
- ต้องรับรู้ผลต่างเป็นรายได้หรือค่าใช้จ่าย
- กรณีเลิกใช้งานและถือไว้เพื่อรอจำหน่ายต้องแสดงด้วยราคาตามบัญชี ณ วันที่เลิกใช้งาน
การเปิดเผยข้อมูล
- เกณฑ์การวัดมูลค่า
- วิธีการคิดค่าเสื่อมราคา
- อายุการใช้งาน หรืออัตราค่าเสื่อมราคา
- ราคาตามบัญชีก่อนหักค่าเสื่อมราคา ค่าเสื่อมราคาสะสม และค่าเผื่อการด้อยค่า ณ วันต้นงวดและสิ้นงวด
- รายการกระทบยอดของราคาตามบัญชีระหว่างต้นงวดถึงวันสิ้นงวด โดยไม่ต้องแสดงข้อมูลเปรียบเทียบ
- จำนวนและข้อจำกัดในกรรมสิทธิ์ที่ใช้เป็นหลักประกันหนี้สิน
- นโยบายการบัญชีที่ใช้สำหรับประมาณการรายจ่ายในการบูรณะสถานที่หลังเลิกใช้ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์
- จำนวนรายจ่ายทั้งสิ้นที่เกิดขึ้นในการสร้างอาคารและอุปกรณ์
- จำนวนภาระผูกพันที่ตกลงไว้เพื่อให้ได้มาซึ่งที่ดิน อาคารและอุปกรณ์
การเปิดเผยข้อมูลกรณีมีการตีราคาใหม่
- เกณฑ์ที่ใช้
- วันที่มีการตีราคา
- ทำโดยผู้ประเมินราคาอิสระหรือไม่
- ลักษณะของดัชนีที่ใช้กำหนดราคาเปลี่ยนแทน
- ราคาตามบัญชีแต่ละประเภทหากกิจการเลือกแสดงสินทรัพย์ด้วยราคาทุน
- ส่วนเกินทุนจากการตีราคาสินทรัพย์ ซึ่งกิจการต้องแสดงให้เห็นการเปลี่ยนแปลงของส่วนเกินทุนดังกล่าวในระหว่างงวดและข้อจำกัดในการแบ่งปันส่วนเกินทุนนั้นให้กับเจ้าของ
สินทรัพย์ที่ไม่มีตัวตน แสดงในงบแยกกับสินทรัพย์ที่มีตัวตนตามมาตรฐานฉบับที่ 51
สินทรัพย์ที่ไม่มีตัวตน / สินทรัพย์ทางปัญญา ประกอบด้วย ลิขสิทธิ์ เครื่องหมายการค้า สิทธิบัตร ความลับทางการค้า แบบผังวงจรรวม สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ ซึ่งหมายความรวมทั้งค่าความนิยม สัมปทาน และสิทธิการเช่า
Software เป็นสินทรัพย์ที่ไม่มีตัวตน(ลิขสิทธิ์) ต้องแสดงในงบแยกกับสินทรัพย์ที่มีตัวตน ซึ่งปกติต้องตัดค่าเสื่อมสิ้นเป็นจำนวน 10% เท่ากันทั้งทางบัญชีและภาษี ดังนั้น ในการซื้อ Software ควรกำหนดอายุการใช้งาน เช่น 3 ปี หรือ 5 ปี เพื่อให้สามารถตัดค่าเสื่อมสิ้นได้ตามอายุการใช้งานจริง
การด้อยค่าของทรัพย์สิน
ในการพิจารณาว่ารายการที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ใดมีการด้อยค่าหรือไม่ ให้กิจการปฏิบัติตามมาตรฐานฉบับที่ 36 เรื่องการด้อยค่าของสินทรัพย์
บทความโดย : mbtech